Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο με απλά λόγια

Τι είναι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο;

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο εντάσσεται στο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο τα κράτη μέλη ευθυγραμμίζουν τις δημοσιονομικές και οικονομικές πολιτικές τους προς τους κανόνες που έχουν συμφωνηθεί σε ενωσιακό επίπεδο.

Μολονότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο ήταν αρχικά κυρίως οικονομικό εγχείρημα, έχει εξελιχθεί, ενσωματώνοντας στη διαδικασία και άλλους σχετικούς τομείς πολιτικής.

Αυτή η διαδικασία συντονισμού της κοινωνικοοικονομικής πολιτικής πραγματοποιείται ετησίως από τον Νοέμβριο έως τον Ιούλιο.

Κυριότεροι στόχοι του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο έχει τους ακόλουθους στόχους:

• συμβάλλει στη διασφάλιση της σύγκλισης και της σταθερότητας στην ΕΕ
• συμβάλλει στη διασφάλιση υγιών δημόσιων οικονομικών
• ενισχύει την οικονομική ανάπτυξη
• προλαμβάνει τις υπερβολικές μακροοικονομικές ανισορροπίες στην ΕΕ
• παρακολουθεί την εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας
• συντονίζει και παρακολουθεί τις πολιτικές απασχόλησης και τις κοινωνικές πολιτικές

• Πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης (γενικές πληροφορίες)
• Σχέδιο ανάκαμψης (γενικές πληροφορίες)

Ποιες πολιτικές συντονίζονται κατά το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο;

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο καλύπτει διάφορους τομείς συντονισμού των οικονομικών και των κοινωνικών πολιτικών:

• δημοσιονομικές πολιτικές, ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών σύμφωνα με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης
• πρόληψη υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών
• διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, με έμφαση στην προώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης
• διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας
• πολιτικές απασχόλησης και κοινωνικές πολιτικές, σύμφωνα με τις αρχές του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων

Ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων

Μετά τη διακήρυξη του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων το 2017, το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο παρέχει επίσης πλαίσιο για τον συντονισμό και την παρακολούθηση των προσπαθειών των κρατών μελών όσον αφορά την υλοποίηση του πυλώνα.

Ο πυλώνας καθορίζει 20 βασικές αρχές για μια ισχυρή κοινωνική Ευρώπη όσον αφορά τις ίσες ευκαιρίες, την πρόσβαση στην αγορά εργασίας, τις δίκαιες συνθήκες εργασίας, την κοινωνική προστασία και την ένταξη.

Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο περιλαμβάνει επίσης αξιολόγηση των επιδόσεων των κρατών μελών όσον αφορά τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών.

• Ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης (Ηνωμένα Έθνη)

Γιατί δημιουργήθηκε το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο;

Από την οικονομική κρίση του 2008 φάνηκε ότι απαιτείται ισχυρότερη οικονομική διακυβέρνηση και καλύτερος συντονισμός των κοινωνικών πολιτικών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.

Σε μια ένωση άκρως ολοκληρωμένων συστημάτων, η βελτίωση του συντονισμού των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη των αποκλίσεων και στη διασφάλιση της σύγκλισης και της σταθερότητας στην ΕΕ συνολικά, καθώς και στα κράτη μέλη της.

Οι διαδικασίες συντονισμού των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών που υπήρχαν μέχρι το 2010 δεν ελάμβαναν υπόψη τους η μία την άλλη. Τα κράτη μέλη διέγνωσαν ως εκ τούτου την ανάγκη να συγχρονίσουν τα χρονοδιαγράμματα αυτών των διαδικασιών προκειμένου να απλουστευθεί η διαδικασία και να ευθυγραμμιστούν καλύτερα οι στόχοι των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών, των πολιτικών για την ανάπτυξη και την απασχόληση και των κοινωνικών πολιτικών, λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους που έχουν τεθεί σε επίπεδο ΕΕ. Επιπλέον, διαφάνηκε η ανάγκη να επεκταθούν η παρακολούθηση και ο συντονισμός σε ευρύτερες μακροοικονομικές και κοινωνικές πολιτικές.

Για τους λόγους αυτούς και στο πλαίσιο της ευρύτερης μεταρρύθμισης της οικονομικής και κοινωνικής διακυβέρνησης της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να καθιερώσει το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο το 2010.

Οι νομικές βάσεις της διαδικασίας είναι, πρώτον, τα άρθρα 121 και 148 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, δεύτερον, το λεγόμενο «εξάπτυχο» —έξι νομοθετικές πράξεις που μεταρρύθμισαν το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Ο πρώτος κύκλος του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου πραγματοποιήθηκε το 2011.